Spomenik palim borcima i žrtvama fašističkog terora je u funkciji mauzoleja od novembra 1946. godine, kada su uz svečanu komemoraciju položeni posmrtni ostaci velikana subotičkog radničkog pokreta i revolucionara streljanih, obešenih ili poginulih u borbi za slobodu ovoga kraja.
Projektovanje spomenika pedesetih godina povereno je uglednom skulptoru Tomi Rosandiću (1878-1958), a saradnici su mu bili izuzetno nadareni mladi vajari sa već završenom umetničkom akademijom (Ante Gržetić, Olga Jančić, Jovan Soldatović, Sava Sandić, Ratko Stojadinović).
Spomenik je svečano otkriven 30.oktobra 1952. godine i bio je treći po redu u Vojvodini, ali prvi po novoj, savremenoj koncepciji oblikovanja javnih spomenika. Spomenik jasno izražava opredeljenje umetnika da oblikuje memorijal trajnih vrednosti i univerzalnog značenja, bez ideoloških atributa i šablonizirane demagogije, prepoznatljivih u produktima socijalističkog realizma.
Reljefna površina horizontalno postavljene bronze kazuje o sukobu dobra i zla, trijumfalnoj završnici borbe.
Naglašenom horizontalom spomenika svesno je izbegnut dualizam sa bliskom vertikalom baroknih tornjeva katedrale. Na izduženoj ravni trga on ima podršku okolnih volumena i pleni dostojanstvom smirenog masiva „pomirenog“ sa ambijentom.
